Pojda Jan (1890-1942), proboszcz w Książenicach


Urodził się 27 stycznia 1890 w Pyskowicach w rodzinie handlarza Jana Pojdy i jego żony Elżbiety z d. Ruda. Po kilku latach rodzina przeprowadziła się do Rudzińca (powiat gliwicki). Po ukończeniu nauki w szkole prywatnej wstąpił do gimnazjum w Gliwicach. Był tam członkiem polskiego kółka samokształceniowego. Świadectwo maturalne uzyskał 18 marca 1909 i wtedy władze szkolne wykryły wspomniane „Kółko" oraz wszczęły śledztwo. W procesie młody Jan wystąpił jako świadek. Jego koledzy natomiast, którzy nie mieli jeszcze matury, zostali wydaleni ze szkoły. Dokładne sprawozdanie z procesu dotarło za nim do Wrocławia, gdzie Jan był studentem teologii. Dlatego wstrzymał się na razie od wszelkiej działalności narodowej i oprócz obowiązkowych przedmiotów był tylko słuchaczem profesorów Bernekera i Dielsa, wykładających literaturę polską i słowiańską. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 czerwca 1913. Pierwszą placówką był Sudol (pow. raciborski), 13 października 1913 wysłano go jako wikarego przy kościele Bożego Ciała w Berlinie. W czasie I wojny został powołany 1 marca 1915 do wojska jako pielęgniarz oraz duszpasterz szpitalny i koszarowy do Cottbus, po pół roku wrócił do Berlina. Od 1 stycznia 1917 był wikarym w Opolu, gdzie był jednym z organizatorów wielkiej manifestacji narodowej w dniu 3 maja 1920. Odtąd stale zagrożony przez niemieckie bojówki został na własną prośbę 22 maja przeniesiony do Mszany. Ówczesny starosta rybnicki w piśmie, skierowanym 19 czerwca 1920 do kurii wrocławskiej, stanowczo protestował przeciwko temu, twierdząc, że przez pobyt ks. Pojdy w rybnickiem wzmocni polskość na tym terenie. 10 grudnia 1924 przyznano mu tytuł proboszcza, a 1 sierpnia 1925 otrzymał instytucję kanoniczną na nowo utworzoną parafię książenicką. 8 kwietnia 1940 pierwszy raz wezwano go do gestapo w Rybniku. 2 maja 1940 został zatrzymany i odtransportowany do Dachau (nr obozowy 22018). Stamtąd skierowano go 25 maja do Gusen, a 8 grudnia 1940 z powrotem do Dachau, gdzie 20 września 1942 z


Size: 5142px × 7314px
Location: POLSKA
Photo credit: © Gravure Francaise / Alamy / Afripics
License: Royalty Free
Model Released: No

Keywords: 27, 1890, 1890-1942, berlin, bojowki, bozego, ciala, cottbus, czlonek, duszpasterz, gimnazjum, gliwice, jan, kaplanskie, kolka, kosciol, koszarowy, ksiazenice, manifestacja, maturalne, narodowa, niemieckie, opole, orgazizator, pielegniarz, pierwsza, placowka, pojda, polskiego, powolany, proboszcz, proces, prywatna, przeniesiony, pyskowice, rudziniec, samoksztalceniowego, się, sledztwo, sluchacz, student, stycznia, sudol, swiadectwo, swiadek, swiecenia, szkola, szpitalny, teologii, urodził, wielka, wikary, wojsko, zagrozony