. Album der Natuur. OVER HET METEN VAN TIJD. 69 Fig. 1. waarin zich een zekere hoeveelheid zand bevindt. Dit zand verzamelt zich in het laagste gedeelte der buis; keert men haar om, dan zal het zich door de nauwe opening naar het andere gedeelte begeven, en het tijdsverloop, dat het zand noodig heeft om door de vernauwing te vloeien is het onderdeel van den sterrendag , waarmede men andere tijdsver- loopen kan vergelijken. Aangenomen wordt dat het zand telkens het zelfde tijdsverloop besteedt om van het eene gedeelte der buis naar het andere te komen. Wil men bepalen welk onderdeel van den ste
. Album der Natuur. OVER HET METEN VAN TIJD. 69 Fig. 1. waarin zich een zekere hoeveelheid zand bevindt. Dit zand verzamelt zich in het laagste gedeelte der buis; keert men haar om, dan zal het zich door de nauwe opening naar het andere gedeelte begeven, en het tijdsverloop, dat het zand noodig heeft om door de vernauwing te vloeien is het onderdeel van den sterrendag , waarmede men andere tijdsver- loopen kan vergelijken. Aangenomen wordt dat het zand telkens het zelfde tijdsverloop besteedt om van het eene gedeelte der buis naar het andere te komen. Wil men bepalen welk onderdeel van den sterrendag dit tijds- verloop is, zoo moet men onderzoeken hoeveel malen in den loop van een sterrendag het zand door de opening glijdt, waarbij men zorg te dragen heeft, dat zoodra het zand zich in zijn geheel in een der deelen van de buis bevindt, de toestel wordt omgekeerd. Daar intus- schen dit omkeeren niet in een onmerkbaar klein tijdsdeel kan volbracht worden, heeft men reeds daarin een bron van onnauwkeurigheid. De inrichting der waterklok wil ik trachten u duidelijk te maken door dezen toestel (fig. 1). Een bak is gevuld met water; eene opening in den zijwand laat het water uitstroomen en in een glas vloeien. De tijdsverloopen waarin dit glas telkens geheel gevuld wordt, worden be- schouwd als aan elkander gelijk te zijn. De waterklok, in eenigszins gewijzigden vorm , was nog in zwang in de 17de eeuw; maar toen moest zij het veld ruimen voor betere tijd- meters. Reeds aristoteles klaagde over de onregel- matige aanwijzing van de waterklok. Maar hoe kan men tot de meening komen, dat de aanwijzingen, bijv. van een zandlooper, geen vertrouwen verdienen, terwijl men van te voren vastgesteld heeft dat de tijdsverloopen, waarin telkens het zand van het eene gedeelte der buis naar het andere vloeit, gelijk zijn? Dit is alleen mogelijk door onderlinge vergelijking van de uitkom- sten , welke verschillende zandloopors geven, en bovendien door na te gaan, zoo als ik straks zeide, o
Size: 1457px × 1715px
Photo credit: © Library Book Collection / Alamy / Afripics
License: Licensed
Model Released: No
Keywords: ., bhlconsortium, book, bookcollectionbiodiversity, bookleafnumber95
